मुंबई: भारताच्या सेवा क्षेत्राने ऑगस्ट महिन्यात गेल्या १५ वर्षांतील सर्वात वेगवान वाढ नोंदवली आहे. वाढत्या मागणीमुळे या क्षेत्राला मोठी चालना मिळाली आहे. बुधवार, ३ सप्टेंबर २०२५ रोजी प्रसिद्ध झालेल्या एका व्यावसायिक सर्वेक्षणानुसार, या वाढीमुळे किमतीही दशकातील सर्वोच्च दराने वाढल्या आहेत, ज्यामुळे महागाई वाढण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. एकीकडे अर्थव्यवस्थेसाठी ही चांगली बातमी असताना, दुसरीकडे भारतीय शेअर बाजारात मात्र संमिश्र वातावरण दिसून आले.
सेवा क्षेत्रात विक्रमी तेजी
S&P ग्लोबल द्वारे संकलित केलेला HSBC चा इंडिया सर्व्हिसेस पर्चेसिंग मॅनेजर्स इंडेक्स (PMI) जुलै महिन्यातील ६०.५ वरून ऑगस्टमध्ये ६२.९ वर पोहोचला. हा गेल्या १५ वर्षांतील उच्चांक आहे. PMI निर्देशांक ५० पेक्षा जास्त असणे हे त्या क्षेत्रातील वाढ दर्शवते. HSBC च्या मुख्य भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ, प्रांजुल भंडारी म्हणाल्या, “नवीन ऑर्डर्समध्ये झालेल्या प्रचंड वाढीमुळे भारताच्या सर्व्हिसेस PMI बिझनेस ॲक्टिव्हिटी इंडेक्सने गेल्या महिन्यात पंधरा वर्षांचा उच्चांक गाठला आहे.” ही वाढ अधिकृत आकडेवारीशी सुसंगत आहे, ज्यात मागील तिमाहीत सेवा क्षेत्राने अपेक्षेपेक्षा जास्त, म्हणजेच ७.८% दराने वाढ नोंदवली होती.
वाढती मागणी आणि महागाईचा दबाव
नवीन व्यवसायाचा निर्देशांक, जो मागणीचा एक प्रमुख मापदंड आहे, जून २०१० नंतरच्या सर्वात जलद गतीने वाढला. आंतरराष्ट्रीय मागणीतही वाढ झाली असून, निर्यातीच्या ऑर्डर्समध्ये १४ महिन्यांतील सर्वात मोठी वाढ दिसून आली. या मजबूत मागणीमुळे कंपन्यांना वाढलेला खर्च ग्राहकांवर अधिक प्रभावीपणे टाकता आला. उत्पादन किंमत महागाई जुलै २०१२ नंतरच्या सर्वोच्च पातळीवर पोहोचली, तर इनपुट कॉस्टमध्ये (कच्च्या मालावरील खर्च) नऊ महिन्यांतील सर्वाधिक वाढ झाली. या वाढत्या किमतींमुळे, जुलैमध्ये आठ वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर (१.५५%) आलेली एकूण महागाई पुन्हा वाढण्याची शक्यता आहे. मात्र, ट्रम्प प्रशासनाने भारतीय वस्तूंवरील आयातीवर लावलेला ५०% चा मोठा दर आगामी तिमाहीत वाढीवर परिणाम करू शकतो, अशी भीतीही व्यक्त केली जात आहे.
शेअर बाजाराची सावध प्रतिक्रिया
सेवा आणि उत्पादन या दोन्ही क्षेत्रांना एकत्र करणारा कंपोझिट PMI निर्देशांक ऑगस्टमध्ये ६३.२ वर पोहोचला, जो १७ वर्षांतील उच्चांक आहे. यावरून अर्थव्यवस्थेच्या दोन्ही विभागांमध्ये व्यापक गती असल्याचे दिसून येते. अर्थव्यवस्थेतील या सकारात्मक संकेतांनंतरही, भारतीय शेअर बाजारात बुधवारी संमिश्र वातावरण दिसून आले. सकाळी १०:१६ वाजता, NSE निफ्टी ५० निर्देशांक ०.०६% वाढून २४,५९४.७ वर होता, तर BSE सेन्सेक्स ०.०६% वाढून ८०,१९४.८५ वर व्यवहार करत होता.
आयटीमध्ये घसरण, मेटलमध्ये तेजी
अमेरिकेतील कमकुवत आर्थिक आकडेवारीमुळे आयटी समभागांमध्ये झालेल्या घसरणीने इतर क्षेत्रांतील वाढीवर पाणी फेरले. अमेरिकेच्या उत्पादन क्षेत्रात सलग सहाव्या महिन्यात घट झाल्याने भारतीय आयटी कंपन्यांना फटका बसला, कारण त्यांच्या उत्पन्नाचा मोठा हिस्सा अमेरिकेतून येतो. याशिवाय, वस्तू आणि सेवा कर (GST) परिषदेच्या बैठकीकडेही गुंतवणूकदारांचे लक्ष लागले आहे, ज्यात अनेक वस्तूंवरील कर कपातीची शक्यता वर्तवली जात आहे. यामुळे ऑटो आणि ग्राहकपयोगी वस्तूंच्या समभागांमध्ये शांतता दिसून आली. १६ प्रमुख क्षेत्रांपैकी १४ क्षेत्रांमध्ये वाढ झाली. मेटल निर्देशांकाने १.३% वाढीसह सर्वाधिक कमाई केली. चीनमधील धोरणांमुळे भारतीय मेटल कंपन्यांना फायदा होण्याची शक्यता आहे. याउलट, आयटी निर्देशांक ०.७% ने घसरला.
विशिष्ट समभाग आणि बाजाराचा दृष्टिकोन
अँजल वनचे इक्विटी टेक्निकल ॲनालिस्ट राजेश भोसले यांच्या मते, “गुंतवणूकदार जीएसटी परिषदेच्या बैठकीची वाट पाहत असल्याने बाजार एका अनिश्चिततेच्या टप्प्यात अडकला आहे.” विशिष्ट समभागांमध्ये, मँगनीज उत्पादक कंपनी मॉइल (MOIL) चा शेअर उत्पादन आणि विक्रीत वाढ झाल्याने ६.४% ने वधारला. बांधकाम कंपनी पीएनसी इन्फ्राटेकला वाराणसी विमानतळावर धावपट्टीच्या विस्ताराचे २.९७ अब्ज रुपयांचे कंत्राट मिळाल्याने शेअर ३% ने वाढला. दुसरीकडे, आंतरराष्ट्रीय बाजारात विस्तार करण्याच्या योजनेमुळे इंडस टॉवर्सचा शेअर सुमारे ५% ने घसरला, कारण विश्लेषकांनी या निर्णयावर चिंता व्यक्त केली आहे.
